Walka z korupcją, finansowaniem terroryzmu i pralniami brudnych pieniędzy w Indiach.

Premier Indii, Narendra Modi, z indiatoday.com

W czasie, kiedy uwaga całego świata skierowana jest ku Stanom Zjednoczonym, rząd indyjski podjął bardzo ważną decyzję. Wczoraj, tj. 8 listopada, ku powszechnemu zaskoczeniu premier Narendra Modi ogłosił w państwowej telewizji, że z dniem dzisiejszym (!) wszystkie banknoty o najwyższych nominałach 500 Rs i 1000 Rs tracą swoją ważność. Równocześnie od 10 listopada do obiegu zostaną wprowadzone nowe pięćsetki oraz po raz pierwszy w historii kraju banknoty 2000 Rs.

Stare banknoty można wpłacać na konta bankowe i pocztowe od jutra, tj. 10 listopada, do 30 grudnia br. Po złożeniu odpowiedniej deklaracji zdeponowanie tych banknotów będzie możliwe również w wyznaczonych bankach do końca marca przyszłego roku. Z bankomatów będzie można wybrać max. 2000 Rs dziennie, z kont bankowych – 10 000 Rs dziennie i 20 000 Rs tygodniowo. Dziś 9 listopada wszystkie banki są zamknięte, a bankomaty nieczynne. Od jutra przez kolejne 2 tygodnie po wylegitymowaniu się będzie można również wymienić stare banknoty 500 Rs i 1000 Rs na banknoty o niższym nominale, do maksymalnie 4000 Rs dziennie.

Już od jutra znajdą się w obiegu takie banknoty

Do północy z 11 na 12 listopada będzie można korzystać ze starych banknotów przy:

- opłacaniu usług medycznych w szpitalach rządowych,

- przy kupowaniu biletów lotniczych, kolejowych i autobusowych (w przypadku tych ostatnich dotyczy to tylko przewoźników rządowych),

- na stacjach benzynowych, sklepach należących do spółdzielni rządowych oraz w krematoriach,

- na lotniskach międzynarodowych (wymiana na nowe banknoty do limitu 5000 Rs).

Nie będzie żadnych utrudnień i ograniczeń dla transakcji online.

***

Decyzja rządu indyjskiego zapadła zupełnie niespodziewanie dla ogólnej publiczności, choć spotkała się z dość powszechnym zrozumieniem i uznaniem. Wśród stosunkowo niewielu głosów krytyki dominują te podnoszone przez opozycję, która przejęła się losem najuboższych i przykładowo określiła takie zaskakujące działanie rządu jako absurdalne (słowa członka politbiura partii komunistycznej) lub drakońskie (Chief Minister Bengalu Zachodniego). Niektóre media donoszą o chaosie panującym dziś rano wśród drobnych sklepikarzy, kierowców rikszy czy na targowiskach. Nikt nie chce przyjmować wycofanych nominałów, a popularne setki stały się bardzo pożądanym dobrem. Nie brak głosów, że działanie rządu wypędziło klientów z bazarów, co odbije się na kondycji finansowej zwłaszcza sprzedawców warzyw i owoców (które trzeba sprzedać jak najszybciej, by się nie zepsuły). Czy wprowadzenie jednak takiej reformy bez elementu zaskoczenia miałoby jakikolwiek sens?

Śledzący temat walki rządu indyjskiego z procederem prania brudnych pieniędzy mogli od dłuższego czasu oczekiwać ogłoszenia takiej decyzji.

Już na pierwszym posiedzeniu rządu po wygranych w 2014 roku wyborach, Narendra Modi powołał do życia tzw. SIT, Specjalną Grupę Śledczą monitorowaną przez Sąd Najwyższy, mającą zając się sprawami prania brudnych pieniędzy. Kilka miesięcy później zainicjowano akcję nakłaniania ludności do otwierania kont w bankach (wcześniej konto w banku posiadała jedynie warstwa lepiej usytuowana).

W ślad za tym poszły dalsze działania: rząd wynegocjował z Mauritiusem umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz szereg umów z rajami podatkowymi (w tym ze Szwajcarią) o automatycznej wymianie informacji. Następnie wydano ustawę, która umożliwiła w określonym czasie legalne sprowadzenie do Indii przechowywanych na zagranicznych kontach brudnych pieniędzy. Akcja zachęcająca do ujawnienia nieopodatkowanych środków i mająca na celu objęcie kontrolą tych olbrzymich sum pieniędzy (szacuje się, że chodzi o 7 lakhów crore Rs, czyli o 70 000 000 000 000 Rs; o jakiej kwocie jest tutaj mowa? Proszę, niech ktoś policzy, ja już się pogubiłem... 100 Rs to ok. 6 PLN), funkcjonujących niezależnie i równolegle do oficjalnej gospodarki (pewnie nie uwierzycie, ale Indie to naprawdę bogaty kraj) nie przyniosła oczekiwanego skutku. Ponieważ w Indiach mnóstwo brudnych pieniędzy inwestuje się w nieruchomości, ustanowiono 20% podatek jako karę na tych, którzy dokonują transakcji w gotówce w tym sektorze (chodzi o sumy powyżej 20 000 Rs). Dla wszystkich transakcji powyżej 200 000 Rs w gotówce ustanowiono 1% podatek u źródła.

Dzięki podjęciu takich działań w przeciągu 2,5 letnich rządów Modiego, w światowym rankingu najmniej skorumpowanych państw przygotowywanym przez organizację Transparency International Indie przesunęły się z pozycji numer 100 na 76 (dla porównania w rankingu tym Pakistan zajął miejsce 154te, Bangladesz 66te, Chiny 83cie, a Polska – 30te).

***

Czego można się spodziewać po wycofaniu z obiegu starych banknotów 500 Rs i 1000 Rs?

- wyeliminowanie z rynku wielkiej ilości brudnych pieniędzy przechowywanych jako gotówka najczęściej w banknotach właśnie 500 Rs i 1000 Rs,

- zlikwidowanie zbytu dla pakistańskich drukarni fałszywych banknotów indyjskiej waluty,

- zakłócenie procederu kupowania głosów (gotówką z zapewne nie do końca transparentnych źródeł) przed wyborami do parlamentu stanowego w UP (Uttar Pradesh), które odbędą się w 2017 roku. Tak a propos: Według analiz Association for Democratic Reforms i National Election Watch z lat 2013-2014 aż 75% funduszy finansujących partie polityczne w Indiach pochodzą z nieznanych źródeł.

- utrudnienie procederu finansowania brudnymi pieniędzmi islamskiego dżihadyzmu i ruchów maoistowskich w Indiach,

- utrudnienie procederu finansowania zakrojonych na szeroką skalę akcji nawracania na chrześcijaństwo hindusów (tak na marginesie: wspieranych przez byłą już kandydatkę na urząd prezydenta USA, panią Hillary Clinton).

***

Jeśli wybierasz się w najbliższych dniach do Indii, prawdopodobnie będziesz mógł się spodziewać dłuższych niż zwykle kolejek zwłaszcza przed bankomatami czy w bankach. Jeśli wróciłeś niedawno z Indii z indyjską gotówką w postaci banknotów 500 Rs i 1000 Rs (legalnie można wywieźć do 10 000 Rs czyli ok. 600 PLN) pieniądze te (niewymienialne) będziesz mógł pewnie zachować jedynie na pamiątkę: chyba że planujesz szybko kolejny wyjazd do Indii.

Na podstawie m.in.: “In an attempt to curb black money, PM Narendra Modi declares Rs 500, 1000 notes to be invalid” z economictimes.com oraz “8 steps of PM Modi's surgical strike against black money” z indiatoday.com

zdjęcie w slajderze z indianexpress.com